Modern Üretimde Sayısal Kontrollü Cnc Takım Tezgahları

Modern üretimin temelini sayısal kontrollü takım tezgahları oluşturmaktadır. Türk metal işleme endüstrisinde günümüzün en yaygın ve gelişmeye en açık teknolojik yeniliği olarak değerlendirilen bilgisayar destekli sayısal kontrol CNC (Computure Numerical Control ) tezgahlarının kullanımı araştırılmıştır. CNC teknolojisini üretim süresince adapte etmiş veya etmekte olan firmalar sektörün genelini temsil etmektedir. Bu adaptasyon öncesinde ve sonrasında işletmelerin nasıl etkilendikleri ortaya konmuştur. CNC teknolojisinin imalat sektöründe firma performansı üzerindeki çeşitli etkileri incelenmiştir.
Uygulanan yeni teknoloji adaptasyonu firmaya ne gibi avantajlar sağladığını ve karşılaşılan sorunların irdelenmesi özellikle uluslar arası rekabet gücü kazanmaya çalışan Türkiye deki firmaların başarıya ulaşabilmeleri açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma CNC teknolojisi kullanımıyla karşılaşılan sorunlar, avantajlar ve bunları izleyen beklentilerin belirlenmesi ile ortaya bir portre çıkarmayı amaçlamaktadır. Çıkan bu portrenin değerlendirilmesi ile CNC teknolojisi kullanımı ve geçiş süresince Türk sanayisine yapılabilecek katkılar ortaya konmuştur.

CNC Takım Tezgahlarının Teknolojisi

Takım tezgahlarının amacı ham madde halinde bulunan bir malzemeye belirli bir şekil vermektir. Teknikte önemli bir yer tutan talaş kaldırarak şekil veren takım tezgahlarında şekil verme işlemi parça ile takım arasındaki izafi hareketlerle gerçekleştirilir. Bu bakımdan hareketler kesme, ilerleme ve yardımcı olmak üzere üç guruba ayrılabilir. Ana veya kesme hareketi esasen talaş kaldırma hareketidir. İlerleme hareketi parçanın uzunluk veya genişlik yönünden belirli bir kısımlarının işlenmesini sağlayan harekettir. Yardımcı hareket ise takımın parçaya yaklaşması talaş kaldırmak için gerekli konuma gelmesi talaş kaldırdıktan sonra başlangıç noktasına geri dönmesi gibi çeşitli ayar hareketlerinden meydana gelmektedir. Takım tezgahlarında genel olarak ana kesme hareketi dönme veya doğrusal olabilir. İlerleme ve yardımcı hareketler ise doğrusal hareketlerdir. Bu hareketlerin parça veya takım tarafından yapılmasına bağlı olarak tornalama, frezeleme, matkap delme, planya, vargelleme ve taşlama gibi çeşitli talaş kaldırma yöntemlerini oluşturmaktadır.

CNC takım tezgahlarında; ilerleme, kesme hızları ve talaş kaldırmak için takım ve parça hareketleri programda öngörülmektedir. Tüm talaş kaldırma işlemleri operatörün hiç bir müdahalesi olmadan otomatik olarak yapılmaktadır. Hazırlık işlemleri operatör veya otomatik olarak gerçekleştirilir. Ayrıca parça doğruluğunu otomatik olarak kontrol edebilmektedir.

Üretimde CNC Tezgahlara Geçiş

Konvansiyonel tezgahlarla yapılan talaşlı imalattan CNC tezgahları ile yapılan üretime yumuşak bir geçiş sağlamak için işletmede çalışan personelin yaygın olarak hazırlanması ve eğitimi gerekmektedir. Yönetim kademesi zaten CNC tezgahlarının alımının düşünüldüğü andan itibaren bu tür bir üretime geçişte karşılaşılabilecek sorunları tartışarak çözüm yollarını bulmaya çalışmalıdır. Bu nedenle işletme içi yöntemlerde yapılması planlanan yaygın değişikliklerden etkilenecek diğer personelin de bu yeni şartlar konusunda sistematik olarak bilgilendirilmesi gerekmektedir. Sayısal kontrollü tezgahların işletmeye alınmasının nitelikli elemanlarının işine son verilmesi anlamına gelmediğini çalışanlarına açık olarak belirtmek gereklidir. Hatta bunun tam tersi geçerlidir. Cihaz ne kadar karmaşık olur ise bunu işletecek personelin de teknolojinin sağladığı avantajları tam olarak kullanabilmek için cihazı o kadar yakından tanıması gereklidir. Ancak bu şekilde CNC tezgahlarının sunduğu yüksek verimlilik ve kararlılığa ulaşmak mümkün olur. İşletmedeki elemanların uzun yıllar boyunca konvansiyonel tezgahlarda sağladıkları bilgi birikimleri bu konuda en büyük yardımcı olacaktır. CNC tezgahlarının alınması sırasında geçen zaman sürecinde bu tür bir alımı gizli tutmak akıllıca değildir. Endüstriyel üretimde CNC’ nin kullanım avantajları aşağıda maddeler halinde verilmiştir.

• İşleme zamanı kısalır.
• Gereksiz hız aralığı değiştirilmeleri ortadan kalkar.
• Bir program yazılımı ile karmaşık parçaların işlenme kolaylığı elde edilir.
• Sürekli güvenilir hassasiyet sağlanır.
• Hurda miktarı azalır.
• Üretimde kontrol maliyeti azalır.
• Teslim süresi kısalır.
• Kaliteyi etkilemeden birden çok vardiya ile çalışma imkanı doğar.
• Birden fazla tezgah ile çalışma imkanı olur.
• Yüksek seviyede esneklik sağlar.